1 AI là giải pháp điều trị sớm chứng mất trí nhớ Alzheimer?

Các nhà nghiên cứu tại đại học Alberta đang sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển một mô hình học máy nhằm phát hiện sớm chứng mất trí nhớ Alzheimer. Mô hình này, có khả năng truy cập qua điện thoại thông minh, có thể phân biệt giữa bệnh nhân Alzheimer và người khỏe mạnh với độ chính xác 70-75%. Nhiều chuyên gia nhận định, Alzheimer là 1 trong những căn bệnh đáng sợ nhất thế kỷ 21.

Xem thêm: Bác sĩ Hà Tĩnh dùng AI để chẩn đoán hình ảnh X-quang cho bệnh nhân.

Bằng cách tập trung vào các mẫu giọng nói hơn là nội dung, công cụ này có thể đưa ra các chỉ số sức khỏe ban đầu vô giá, có khả năng bắt đầu điều trị sớm hơn và làm chậm quá trình tiến triển của bệnh. Mặc dù không phải là sự thay thế cho các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, nhưng nó có thể tăng cường các dịch vụ chăm sóc sức khỏe từ xa và hỗ trợ vượt qua các rào cản về địa lý hoặc ngôn ngữ.

Chứng mất trí nhớ Alzheimer khó phát hiện ở giai đoạn đầu bởi vì các triệu chứng thường bị nhầm lẫn với các vấn đề liên quan đến trí nhớ, điển hình của tuổi cao. Theo website về sức khỏe DementiaStatistics, số bệnh nhân mắc chứng mất trí nhớ trên toàn cầu được ước tính là 55,2 triệu người. Thông tin trên đặc biệt hữu ích vì nếu chứng mất trí nhớ Alzheimer được phát hiện càng sớm thì bệnh nhân càng có nhiều thời gian để bắt đầu chữa trị. 

Bà Eleni Stroulia, giáo sư tại khoa Khoa học Máy tính của đại học Alberta, là một trong những người tham gia tạo ra mô hình trên. Bà Stroulia chia sẻ: "Trước đây, bạn cần phòng thí nghiệm và chụp cộng hưởng từ để phát hiện những thay đổi của não bộ. Những việc này yêu cầu thời gian, chi phí tốn kém và nhiều bệnh nhân không có cơ hội sử dụng dịch vụ này sớm".

"Nếu bệnh nhân Alzheimer có thể sử dụng điện thoại thông minh để nhận được chỉ báo sớm, bác sĩ có thể can thiệp sớm bằng các phương pháp điều trị đơn giản tại nhà nhằm làm chậm quá trình tiến triển của bệnh", giáo sư Eleni Stroulia giải thích.

AI giúp dễ dàng phân biệt 1 người có mắc bệnh Alzheimer hay không

Zehra Shah, sinh viên cao học tại khoa Khoa học Máy tính của đại học Alberta, lập luận một công cụ sàng lọc được hỗ trợ AI sẽ không thay thế các chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, ngoài việc hỗ trợ phát hiện bệnh sớm hơn, công cụ này sẽ tạo ra một cách thuận tiện để chăm sóc sức khỏe từ xa cho những bệnh nhân gặp phải rào cản về địa lý hoặc ngôn ngữ.

“Chúng tôi có thể nghĩ về việc phân loại bệnh nhân bằng cách sử dụng loại công nghệ này hoàn toàn chỉ dựa trên lời nói”, sinh viên Zehra Shah phát biểu. Trước đây, nhóm nghiên cứu đã xem xét ngôn ngữ được sử dụng bởi các bệnh nhân mắc chứng mất trí nhớ Alzheimer. Tuy nhiên, đối với dự án AI này, thay vì các từ cụ thể, họ kiểm tra các đặc điểm lời nói ngôn ngữ và âm thanh không liên quan đến ngôn ngữ.

Xem thêm các bài viết về đề tài: Trí tuệ nhân tạo.

Giáo sư Stroulia phát biểu: “Công việc ban đầu liên quan đến việc sử dụng AI để lắng nghe và hiểu ý nghĩa của những gì bệnh nhân Alzheimer nói. Những bệnh nhân này có xu hướng nói chậm hơn, với nhiều khoảng dừng hoặc gián đoạn hơn trong lời nói".

"Công việc này là một bài toán tính toán dễ giải quyết hơn nếu có sự trợ giúp của AI. Các đặc điểm giọng nói phổ biến ở những bệnh nhân mắc chứng mất trí nhớ Alzheimer sẽ được lưu lại. Mặc dù đang tập trung vào tiếng Anh và tiếng Hy Lạp nhưng công nghệ này có tiềm năng được sử dụng trên các ngôn ngữ khác nhau", sinh viên Zehra Shah nhận xét.

Mặc dù mô hình phức tạp, nhưng trải nghiệm cuối cùng của người dùng dự kiến sẽ rất đơn giản. Giáo sư Russ Greiner chia sẻ: “Khi một người nói chuyện với công cụ này, nó sẽ phân tích và đưa ra dự đoán người đó có mắc bệnh Alzheimer hay không. Thông tin sau đó được đưa đến một chuyên gia chăm sóc sức khỏe để xác định hướng hành động tốt nhất cho người khám".

Ngoài Alzheimer, nhóm nghiên cứu của đại học Alberta cũng tạo ra các công cụ và mô hình AI tương tự để phát hiện các rối loạn tâm thần như PTSD, tâm thần phân liệt, trầm cảm và rối loạn lưỡng cực. Giáo sư Stroulia tuyên bố: "Chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể để cải thiện quy trình khám lâm sàng, cung cấp thông tin về phương pháp điều trị và điều trị bệnh sớm với chi phí thấp hơn".