Bên cạnh các “Big Five” trong hệ sinh thái Layer 2 như: Arbitrum, Optimism, zkSync, StarkNet và Polygon zkEVM thì 5 dự án mới này cũng sở hữu nhiều tiềm năng nâng cao khả năng mở rộng, hiệu quả và trải nghiệm người dùng trong mạng Ethereum.
1. Base
Coinbase gần đây đã ra mắt Base, một Layer 2 Rollup được xây dựng trên OP Stack của Optimism. Base hướng đến mục đích trở thành một Layer 2 không cần cấp phép, tập trung vào phân cấp và bảo mật.
Thông qua dự án này, Coinbase có kế hoạch định vị trở thành cổng chính cho hoạt động trên chuỗi, một cổng có thể đưa người dùng trực tiếp vào thế giới Web3.
Với 110 triệu người dùng đã được xác minh, Layer 2 của Coinbase đang nhận được nhiều sự quan tâm của cộng đồng mặc dù dự án chưa có kế hoạch tung ra mã thông báo BASE.
Cách tương tác với Base
Base vẫn đang trong giai đoạn testnet, người dùng cần thêm Base Goerli Testnet vào ví cá nhân. Tiện ích mở rộng trình duyệt Coinbase Wallet sẽ hỗ trợ testnet và người dùng có thể tìm kiếm thông qua tab mạng và testnet khác.
Ngoài ra có thể sử dụng Base Bridge để thực hành chuyển tiền giữa Goerli Testnet của Ethereum và Base Goerli. Nếu người dùng cần Goerli ETH hoặc Base Goerli ETH, Coinbase sẽ cung cấp một hệ thống mã thông báo thử nghiệm hàng ngày.
Tìm hiểu thêm: Base có sớm bùng nổ trên đường đua Layer 2 Ethereum?

2. Fuel
Fuel là một Layer 2 được phát triển bởi Fuel Labs nhằm thúc đẩy sự chuyển đổi liên tục của chuỗi khối Layer 1 sang thiết kế mô-đun để tăng dung lượng băng thông.
Mục đích của dự án là trở thành lớp thực thi nhanh và hiệu quả nhất của ngăn xếp chuỗi khối mô-đun, mang lại tính bảo mật và linh hoạt cao.
Công nghệ của Fuel được xây dựng dựa trên 3 yếu tố cốt lõi:
- Thực thi giao dịch song song: Cho phép tốc độ xử lý và tính toán giao dịch tốt hơn.
- Fuel Virtual Machine (FuelVM): Giảm tải quá trình xử lý và mở rộng không gian thiết kế cho nhà phát triển.
- Trải nghiệm thân thiện với người dùng thông qua ứng dụng Sway.
Cách tương tác với Fuel
Fuel Layer 2 hiện đang trong giai đoạn testnet Beta-3. Để thử giải pháp mở rộng quy mô này, người dùng cần thực hiện các bước sau:
- Tải xuống ví Fuel và làm theo hướng dẫn cài đặt tại: https://wallet.fuel.network/docs/install/
- Truy cập Beta-3 và nhận ETH thử nghiệm tại: https://faucet-beta-3.fuel.network/
- Để xem những tùy chọn có sẵn, người dùng có thể xem tab "Hệ sinh thái" trên Fuel.build hoặc SwaySwap - sàn giao dịch phi tập trung đầu tiên trên Fuel.

3. Linea
ConsenSys gần đây đã ra mắt mạng thử nghiệm công khai cho zkEVM, hiện được đổi tên thành Linea, sau khi tung ra mạng thử nghiệm riêng vào tháng 1/2023.
Mục đích của Linea là cung cấp năng lượng cho các ứng dụng phi tập trung mới được xây dựng trên Ethereum, trở thành giải pháp mở rộng quy mô tích hợp nguyên bản với ví MetaMask và bộ công cụ dành cho nhà phát triển Truffle của ConsenSys .
Cách tương tác với Linea
Người dùng có thể dễ dàng thêm hỗ trợ cho testnet Linea vào các ví như MetaMask bằng ChainList. Sau đó, người dùng sử dụng Goerli để gửi ETH và có thể tương tác với các hợp đồng NFT, ERC20 trên Linea

4. Scroll
Scroll là một zkEVM, một trong những dự án mới nổi tiếp theo trong bối cảnh mở rộng quy mô Ethereum Layer 2. Kiến trúc của Scroll bao gồm 3 thành phần cơ sở hạ tầng chính: Scroll Node, Roller network, hợp đồng Rollup và Bridge.
- Scroll Node xây dựng các khối Layer 2 từ các giao dịch của người dùng, gửi chúng đến lớp cơ sở Ethereum và quản lý thông tin giữa Layer 1 và Layer 2. Scorll Node bao gồm 3 mô-đun: Sequencer, Coordinator và Relayer.
- Roller network tạo bằng chứng hợp lệ zkEVM để đảm bảo thực hiện chính xác giao dịch.
- Hợp đồng Rollup và Bridge cung cấp tính khả dụng của dữ liệu và cho phép người dùng di chuyển tài sản giữa Ethereum và Scroll.
Bằng cách tận dụng cơ sở hạ tầng của Scroll, các nhà phát triển có thể thực thi mã byte EVM gốc trong môi trường Layer 2 nâng cao mà vẫn duy trì được mức độ bảo mật mạnh mẽ từ lớp cơ sở của Ethereum.
Cách tương tác với Scroll
Vào tháng 2/2023, nhóm Scroll đã khởi chạy mạng thử nghiệm Alpha cho zkEVM.
Để dùng thử testnet, người dùng có thể truy cập https://scroll.io/alpha và di chuyển đến ví bằng nút "Kết nối ví".
Sau khi hoàn tất, người dùng có thể thử gửi Goerli ETH qua Scroll Bridge.

5. Taiko
Taiko là một zkEVM được phát triển với mục đích mở rộng Ethereum thông qua việc hỗ trợ các opcode EVM trong kiến trúc Layer 2. Taiko được thiết kế để chạy mã hợp đồng thông minh trên Ethereum, cho phép các nhà phát triển dễ dàng di chuyển ứng dụng của họ sang Layer 2 mà không cần triển khai mã mới.
Taiko bao gồm 3 phần chính:
- Hệ thống zkEVM để tạo bằng chứng.
- Các nút Rollup Layer 2 để quản lý chuỗi.
- Giao thức Layer 1 để xác minh giao thức Rollup.

Cách tương tác Taiko
Nhóm Taiko gần đây đã ngừng sử dụng mạng thử nghiệm Alpha-2 của Layer 2 sau vòng thử nghiệm mới nhất. Hiện tại, không có mạng thử nghiệm trực tiếp nào để Taiko dùng thử, nhưng người dùng có thể theo dõi thông báo chính thức của dự án để nắm được các kế hoạch tiếp theo.