Ethereum sẽ bắt đầu "nâng cấp Shanghai" EIP-4895 vào ngày 12/4. Mã thông báo xác minh bị khóa trước đó sẽ được mở khóa, điều này sẽ làm tăng đáng kể tính thanh khoản của Ethereum. Trong những tháng gần đây, LSD (Liquid Staking Derivative - Giao thức đặt cược thanh khoản) đã thu hút được rất nhiều sự chú ý của cộng đồng người dùng tiền điện tử. 

Cơ chế LSD là một trong những giao thức đang được quan tâm trong cộng đồng DeFi (Decentralized Finance) và đang trở thành một trong những giao thức hàng đầu trên thị trường. 

Liquid Staking là gì?

Liquid staking là một khái niệm trong lĩnh vực DeFi liên quan đến quá trình đặt cược (stake) ETH của người dùng trên một nền tảng hoặc giao thức, sau đó nhận lại một loại token đại diện (thường được gọi là stETH) đồng thời giúp duy trì khả năng sử dụng ETH của người dùng để tham gia vào các hoạt động DeFi khác như trao đổi, vay mượn, hoặc nhận lãi suất.

Khi người dùng stake ETH của mình, nền tảng hoặc giao thức sẽ phát hành một loại token đại diện, thường là stETH, cho người dùng. stETH này có thể được sử dụng như một tài sản trong các giao thức DeFi khác, chẳng hạn như để trao đổi, thế chấp để vay mượn, hoặc cung cấp thanh khoản để yield farm.

Tuy nhiên, khi người dùng muốn rút (unstake) ETH đã được đặt cược, họ sẽ phải trả lại số lượng stETH đã nhận trước đó. Điều này có nghĩa là quá trình unstake ETH chỉ mở khóa khả năng thanh khoản cho ETH được đặt cược, và người dùng sẽ phải hoàn trả stETH đã nhận trước đó để rút lại số ETH đã đặt cược ban đầu.

Liquid staking giúp người dùng tận dụng được giá trị của ETH đồng thời duy trì khả năng tham gia vào các hoạt động DeFi khác mà không cần phải rút ETH đã được đặt cược. Tuy nhiên, người dùng cần lưu ý rằng quá trình unstake ETH sẽ yêu cầu trả lại stETH đã nhận trước đó, và cần hiểu rõ về rủi ro và cam kết tài chính trước khi tham gia vào hoạt động liquid staking hay bất kỳ dịch vụ DeFi nào khác.

LSD hoạt động như thế nào?

LSD hoạt động bằng cách tổ hợp các tính năng của staking và derivatives để tạo ra một sản phẩm mới.

Nhà  đầu tư có thể đặt cược vào việc một nút (node) nào đó sẽ được chọn để validate (phê duyệt) các giao dịch trên blockchain và nhận được phần thưởng staking. Thay vì phải chờ đợi để nhận được lợi nhuận sau khi kết thúc quá trình staking, nhà đầu tư có thể sử dụng LSD để tham gia vào thị trường tài chính, giao dịch và chuyển đổi các hợp đồng tương lai (futures contracts) và tùy chọn (options) liên quan đến phần thưởng staking.

Cụ thể,nhà đầu tư có thể tạo ra một hợp đồng tương lai hoặc tùy chọn dựa trên phần thưởng staking mà họ sẽ nhận được. Các hợp đồng này sẽ được giao dịch trên các sàn giao dịch tiền điện tử và có thể được mua và bán tương tự như các loại tài sản khác trên thị trường. Khi kết thúc thời hạn của hợp đồng, nhà đầu tư sẽ nhận được phần thưởng staking ban đầu của mình cộng với lợi nhuận từ giao dịch tài chính.

Nhà cung cấp LSD hàng đầu 

Hiện nay có nhiều nhà cung cấp LSD hàng đầu trên thị trường, bao gồm:

stETH từ Lido Finance

LSD của Lido Finance là stETH (st có nghĩa là cam kết đặt cọc). Lido Finance là giao thức đặt cược thanh khoản phổ biến nhất. Mã thông báo gốc (LDO) là mã thông báo quản trị được sử dụng để hỗ trợ đặt cược thanh khoản ETH. Người dùng cũng có thể sử dụng mã thông báo kỹ thuật số LDO để bỏ phiếu cho các đề xuất mạng và kiếm thu nhập thụ động từ việc đặt cược.

Ngoài ra, khi người dùng đặt cược token ETH của họ, Lido sẽ cấp cho họ stETH để đổi lấy. Các công cụ phái sinh này (stETH) có thể được rút và chi tiêu trong hơn 27 ứng dụng DeFi và ví tiền điện tử. Lido tính phí 10% cho các dịch vụ đặt cược thanh khoản, được chia đều giữa DAO và các nhà khai thác node.

cbETH của Coinbase

Tại thời điểm viết bài, Coinbase có 15,64% thị phần ETH; 1,1 triệu ETH được đặt cọc, với TVL là 2,09 tỷ USD. Token phái sinh thanh khoản của Coinbase là cbETH. Một trong những lý do Coinbase tung ra LSD của mình là để cạnh tranh với sự thống trị của Lido và ngăn Lido gây nguy hiểm cho sự phân cấp của Ethereum. Tuy nhiên, hạn chế của Mã thông báo phái sinh Coinbase (cbETH) là không có nhiều tiện ích trong DeFi, vì vậy lợi thế cạnh tranh không nhiều. Sàn Coinbase tính phí 25% cho các dịch vụ đặt cược thanh khoản.

Sfrx ETH của Frax Finance

sfrxETH là một mã thông báo phái sinh của Frax Finance. Frax mang lại lợi nhuận cao nhất nhờ thiết kế mã thông báo kép. sfrxETH là một trong những công cụ phái sinh thế chấp thanh khoản mới được tạo ra trên thị trường tiền điện tử. Để cung cấp thanh khoản cho cặp giao dịch frxCTH/ETH trên Sushiswap, Frax sử dụng cặp giao dịch FRAX/CTSI trên cùng sàn giao dịch, giúp người dùng có thể đổi đồng tiền ổn định frxCTH lấy đồng CTSI (Coinbase Tokenized Stock Index) của Coinbase.

 rETH từ Rocket Pool

rETH là công cụ phái sinh đặt cược thanh khoản phi tập trung của giao thức Rocket Pool. Rocketpool có lẽ là tùy chọn phi tập trung nhất trong số tất cả các nhà cung cấp LPS được liệt kê trong bài viết này.

Với Rocket Pool, những người đặt cược có thể nhận tiền từ các nguồn bên ngoài để chạy các node của trình xác thực chỉ với 16 ETH thay vì 32 ETH thường được yêu cầu cho trình xác thực ETH. Ngoài ra, những trình xác thực này cần thêm ít nhất 10% của 16 ETH làm tài sản thế chấp.

 sETH 2 của StakeWise 

StakeWise vận hành một cơ sở hạ tầng cấp tổ chức an toàn và ổn định cung cấp cho người dùng lợi nhuận đặt cược cao nhất có thể. Đặt cược Ethereum StakeWise bao gồm một hệ thống Mã thông báo kết hợp chia ETH được cam kết bởi người dùng thành mã thông báo sETH 2 và chia phần thưởng thành mã thông báo rETH 2.

Ví dụ sau đây có thể giúp hiểu rõ hơn về cơ chế của LSD:

Bạn có 20.000 USD và bạn quyết định mang nó đến nền tảng LSD và cầm cố tại kho bạc trong 3 tháng; nền tảng LSD cung cấp cho bạn mã thông báo tương đương với 20.000 USD bị khóa của bạn. Với những mã thông báo này, bạn có thể thanh toán hóa đơn, thực hiện các giao dịch trong phạm vi với 20.000 USD.

Vào cuối tháng thứ 3, bạn sẽ nhận lại 20.000 USD và phần thưởng liên quan đến thời gian khóa, đồng thời bạn cũng sẽ nhận được lợi nhuận kiếm được trong quá trình sử dụng mã thông báo làm tiền tệ fiat. Trong trường hợp này, 20.000 USD bạn đã khóa là mã thông báo đã cam kết và mã thông báo 20.000 USD là mã thông báo phái sinh của bạn.

Những lợi thế của các giao thức LSD

• Tăng tính thanh khoản: LSD giúp tăng tính thanh khoản cho các token được giao dịch trên giao thức staking, bằng cách cho phép người dùng bán token staking của họ trong khi vẫn được tham gia vào quá trình staking. Điều này giúp cải thiện khả năng mua bán và giúp giảm các rủi ro liên quan đến việc nắm giữ token trong thời gian dài.
• Giảm rủi ro: Giao thức LSD cũng giúp giảm rủi ro liên quan đến việc nắm giữ token staking. Khi giá của token tăng lên, nhiều người sẽ rút lui khỏi quá trình staking để bán token với giá cao hơn, dẫn đến giảm tính thanh khoản của token và cản trở sự phát triển của hệ sinh thái. Với LSD, người dùng có thể bán token staking của họ mà vẫn được tham gia vào quá trình staking, giảm rủi ro liên quan đến việc nắm giữ token trong thời gian dài.
• Tạo động lực cho người dùng: Bằng cách cho phép người dùng bán token staking của họ, giao thức LSD có thể cung cấp một nguồn thu nhập thêm cho người dùng, giúp tăng tính hấp dẫn của quá trình staking và động lực tham gia của người dùng.

Những rủi ro của các giao thức LSD

Mặc dù có những lợi thế, các giao thức LSD cũng đem lại nhiều rủi ro cho người dùng. 

• Tính bảo mật: Khi giao thức bị hack hoặc bị tấn công, người dùng có thể mất tiền của mình hoặc dữ liệu của họ có thể bị đánh cắp. Một ví dụ điển hình về rủi ro này là việc giao thức Poly Network bị hack với tổng số tiền lớn nhất từng được đánh cắp trong lịch sử blockchain.
• Tiếp cận: Người dùng cần phải có kiến thức và kinh nghiệm đối với các giao thức này để tránh mắc các lỗi thường gặp như thiếu kiểm soát rủi ro, sai lệch giá hoặc các lỗi trong thiết lập node. Điều này đặc biệt đúng đối với các giao thức LSD có tính phức tạp cao, đòi hỏi người dùng phải có kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực blockchain và tài chính.
• Vấn đề pháp lý: Tính pháp lý của LSD vẫn đang được đánh giá và chưa được công nhận tại nhiều quốc gia. Do đó, người dùng cần phải tự chịu trách nhiệm pháp lý và hoàn toàn chịu trách nhiệm về các hoạt động của mình.

Quan điểm

LSD đang trở thành một lĩnh vực mới thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư và người dùng trong cộng đồng blockchain. Những lợi thế về tính thanh khoản, tiềm năng sinh lợi và cơ hội đầu tư trong các loại tài sản mới đã giúp giao thức này phát triển nhanh chóng. Tuy nhiên, những rủi ro về bảo mật, tính khả dụng và pháp lý cũng đang đối diện với LSD và người dùng cần phải cân nhắc kỹ trước khi quyết định tham gia vào các giao thức này.