NFT là gì?

Thuật ngữ Non Fungible Tokens (NFT) có thể dễ dàng hiểu là một loại token không thể thay thế bằng một token tương tự khác. Nó là duy nhất và không thể hoán đổi cho nhau.

Mã thông báo không thể thay thế đầu tiên được tạo bởi Witek Radomski, người đồng sáng lập Enjin Coin vào tháng 6/2017. Tuy nhiên, mã này đã chính thức được phát hành ra công chúng hai tháng sau đó vào tháng 8.

Trong thị trường chuỗi khối và tiền điện tử, mã thông báo là một trong những khái niệm chính. Mã thông báo cũng có sẵn ở các dạng khác nhau và được sử dụng với nhiều lý do. NFT là một trong những loại token có các tính năng và ứng dụng độc đáo.

Trong thị trường tiền điện tử không ngừng biến động, tính linh hoạt là rất quan trọng. Trên thực tế, bất kỳ loại tiền tệ nào đều mong muốn có tính linh hoạt vì hầu hết các loại tiền tệ đều hướng đến mục tiêu trở thành phương tiện trao đổi. Tính linh hoạt cũng là một tính năng chính của tất cả các loại tiền điện tử lớn như Bitcoin và Ethereum.

Tuy nhiên, NFT nổi lên như một loại mã thông báo mới với bộ tính năng độc đáo của nó cùng một số ứng dụng rất thú vị. NFT là một loại mã thông báo không thể thay thế cho nhau và có thể phân biệt được với nhau. Đặc điểm này tạo nên sự khác biệt cho NFT trên thị trường. Đó là mã thông báo ảo mà người dùng tạo ra để chứng minh tính xác thực và quyền sở hữu của một tài sản thông qua mật mã.

Ngoài ra, cũng có thể định nghĩa NFT là một loại mã thông báo tạo ra sự khan hiếm kỹ thuật số, có thể được xác minh mà không cần bất kỳ tổ chức tập trung nào. Đối với điều này, NFT sử dụng chuỗi khối, cho phép các mã thông báo sử dụng một cách phi tập trung để giữ các mặt hàng kỹ thuật số khan hiếm.

Các loại mã thông báo không thể thay thế

Mã thông báo không thể thay thế trên Stellar

Stellar là một giao thức dựa trên chuỗi khối phi tập trung cho phép người dùng gửi tiền đến bất kỳ nơi nào trên thế giới. Nền tảng này là một trong những cách hợp lý nhất để gửi tiền cho bất kỳ ai, bằng bất kỳ loại tiền tệ nào với tốc độ nhanh chóng. Gần đây họ cũng đã bắt đầu sử dụng NFT cho các tài khoản Stellar để đại diện cho từng mã thông báo không thể thay thế duy nhất.

Mỗi mã thông báo sẽ sử dụng siêu dữ liệu để phân biệt nó với các mã thông báo khác và được người tạo ký tài khoản điện tử trước khi được lưu trữ trên đối tượng IPFS. Đổi lại, đa hàm IPFS được sử dụng làm khóa bí mật cho tài khoản hoặc người dùng được liên kết với mã thông báo.

Tuy nhiên, không giống như các dạng NFT phổ biến khác, mã thông báo không thể thay thế trên Stellar không thể giao dịch trên Stellar DEX.

Mã thông báo không thể thay thế cho EOS

Một vài tháng trước, UNICO và EOS Cafe Calgary đã hợp tác để tạo tiêu chuẩn mã thông báo không thể thay thế cho EOS. Điều này cho phép các nhà phát triển tạo NFT trên EOS, ngoài chuỗi khối Ethereum và NEO.

Mã thông báo không thể thay thế cho NEO

Mã thông báo không thể thay thế trên chuỗi khối NEO - một nền tảng hợp đồng thông minh hàng đầu của Trung Quốc vẫn đang được phát triển và cải thiện.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Giám đốc điều hành của NEO, Da Hongfei, đã thể hiện sự quan tâm của mình đối với đặc tính không thể thay thế của mã thông báo. Ông tuyên bố rằng họ cũng đang nghiên cứu trên một tiêu chuẩn tương tự như ERC-721 trên chuỗi khối Ethereum cho NEO.

Vào tháng 3/2018, người sáng lập giao thức Trinity - David Li cũng đã đề xuất tiêu chuẩn NEP-10 của mình cho mã thông báo không thể thay thế trên nền tảng NEO. Tuy nhiên, tiêu chuẩn mới này khác với tiêu chuẩn của NEP5, được sử dụng để tạo mã thông báo có thể thay thế trên NEO.

Các trường hợp sử dụng token không thể thay thế

• Chơi game

Trên thực tế, một trong những cách sử dụng đầu tiên của trò chơi CryptoKitties là giới thiệu khái niệm NFT với thế giới dựa trên chuỗi khối. Trong trò chơi dựa trên chuỗi khối Ethereum và tiêu chuẩn ERC-721, người dùng sẽ thu thập, mua, nhân giống và bán những chú mèo kỹ thuật số. Mỗi chú mèo kỹ thuật số có các đặc điểm và tính năng di truyền riêng được lưu trữ trên chuỗi khối.

Sự khác biệt giữa mã thông báo ERC-721 và ERC-20 là giao thức tiêu chuẩn trong mạng Ethereum. Trong khi ERC-20 đại diện cho một loại tài sản duy nhất, ERC-721 lại biểu thị toàn bộ loại tài sản. Điều này đã khởi xướng ý tưởng về mã thông báo không thể thay thế. Nhờ đó mà trò chơi CryptoKitties trở nên phổ biến đến mức doanh thu vượt quá 12 triệu USD trong vòng một năm.

Một ví dụ phổ biến khác là Decentraland - một trò chơi về vùng đất khan hiếm kỹ thuật số. Người chơi có thể mua, phát triển và bán đất ở Decentraland bằng mã thông báo không thể thay thế và được toàn quyền kiểm soát vùng đất của mình. Người chơi được phép xây dựng bất cứ thứ gì trên đó và làm cho nó trở nên độc đáo để gia tăng giá trị. 

Quyền sở hữu tài sản trong các trò chơi được thể hiện thông qua việc sử dụng mã thông báo không thể thay thế đã tạo ra giá trị cho những tài sản này. Người dùng có thể bán tài sản trong trò chơi của mình để kiếm lợi nhuận thông qua mã thông báo không thể thay thế.

Token không thể thay thế đã mở ra một cánh cửa phát triển mới cho ngành công nghiệp trò chơi vốn đã bùng nổ về doanh thu và tăng trưởng hàng năm. Sử dụng NFT, giờ đây mọi người có thể sở hữu, mua và bán các nhân vật trong trò chơi của họ.

• Bảo quản tài sản

Một trong những ví dụ phổ biến nhất về NFT là việc sử dụng các mã thông báo này để giữ tài sản kỹ thuật số dưới tên của người dùng. Người dùng có thể tạo NFT cho bất kỳ tài sản kỹ thuật số nào để làm cho tài sản đó trở nên độc nhất và là tài sản ảo của riêng họ.

Nói một cách đơn giản, NFT cung cấp quyền sở hữu đã được công nhận đối với các tài sản trong trò chơi cũng như hàng hóa ảo. Có khả năng là trong tương lai gần, nó cũng sẽ được sử dụng để sở hữu các mặt hàng hữu hình, chẳng hạn như quyền sở hữu nhà.

• Cấp phép phần mềm

Theo các chuyên gia, việc tạo giấy phép dựa trên NFT có thể làm giảm vi phạm bản quyền và cho phép người dùng bán giấy phép của họ trên các thị trường mở để kiếm lợi nhuận. Bằng cách này, người dùng cũng có thể sử dụng phần mềm dựa trên giấy phép đã mua, sau khi sử dụng xong thì bán nó cho người khác. Trong trường hợp này, giấy phép hoạt động như một tài sản cho người dùng.

Các nhà phát triển phần mềm cũng có thể hưởng lợi vì họ có thể tạo các hợp đồng thông minh cho phép chia sẻ lợi nhuận khi bán lại. Đó là một tình huống đôi bên cùng có lợi mà NFT mang lại cho cả người dùng và nhà phát triển. Nó có thể làm giảm vi phạm bản quyền và cũng có thể cho phép người dùng kiếm được một số tiền khi giao dịch mua bán.

Tiêu chuẩn về mã thông báo không thể thay thế

Trong trường hợp mã thông báo có thể thay thế được, tiêu chuẩn phổ biến nhất là  ERC-20 dựa trên Ethereum. Tuy nhiên, mã thông báo không thể thay thế sử dụng một bộ tiêu chuẩn và giao thức khác, chẳng hạn như ERC-721 dựa trên Ethereum hoặc bản nâng cấp mới nhất ERC-1155, cũng có thể là một tiêu chuẩn khác dựa trên nền tảng chuỗi khối NEO.

Mã thông báo không thể thay thế ERC-721 là gì?

Tại thời điểm này, hầu hết các NFT được triển khai trên nền tảng Ethereum đều dưới dạng mã thông báo ERC-721. Có thể tìm thấy các ví dụ về mã thông báo không thể thay thế trên các giao thức và chuỗi khối khác, chẳng hạn như chuỗi khối NEO hoặc chuỗi khối EOS, nhưng ERC-721 hiện là tiêu chuẩn NFT phổ biến nhất. Nó cũng nằm trong số các token không thể thay thế tốt nhất.

ERC-721 có một tập hợp các chức năng và thuộc tính tiêu chuẩn dưới dạng hợp đồng thông minh. Người dùng cần tuân theo các thuộc tính và chức năng này để sở hữu, giao dịch và quản lý ERC-721.

Nói một cách đơn giản, ERC-721 cung cấp cho người dùng tiêu chuẩn để tạo và trao đổi mã thông báo không thể thay thế. Có một sự khác biệt quan trọng giữa mã thông báo ERC-721 và ERC-20. Đó chính là mã thông báo ERC-20 có thể chia hết nhưng mã thông báo ERC-721 không thể chia hết. ERC-721 hiện là tiêu chuẩn được sử dụng nhiều nhất cho nghệ thuật kỹ thuật số Blockchain và trò chơi. Nó đã được sử dụng bởi hàng trăm Dapp cho đến nay và hơn một triệu mã thông báo có một không hai đã được tạo ra.

Sự khác biệt giữa mã thông báo không thể thay thế ERC-721 so với ERC-1155

Mặc dù ERC-721 đã thành công ngay lập tức, được sử dụng để tạo ra hàng triệu NFT, nhưng nó cũng có một số hạn chế. Để khắc phục những thiếu sót này, Witek Radomski quyết định tạo ra mã thông báo tiêu chuẩn của riêng mình - ERC-1155. Điều này có nghĩa là ERC-1155 là phiên bản nâng cao và tốt hơn của ERC-721, giúp cung cấp nhiều khả năng mới để tạo ra NFTS.

Với tiêu chuẩn ERC-1155 mới, người dùng có thể sử dụng vô số các mục không thể thay thế cũng như có thể thay thế trong một hợp đồng thông minh duy nhất. Witek Radomski cũng tuyên bố rằng bộ tiêu chuẩn mới này không chỉ tốt cho ngành công nghiệp trò chơi dựa trên chuỗi khối mà còn là một lựa chọn tốt để tạo mã thông báo cho tất cả các hình thức mang tính sở hữu, bất kể là kỹ thuật số hay hữu hình.

Mã thông báo không thể thay thế ERC-1155 có phải là giải pháp tốt hơn so với ERC-721 và ERC-20?

ERC-1155 được phát triển để giải quyết những hạn chế của ERC-721 và ERC-20, khiến nó trở thành một giải pháp thay thế tốt hơn. Vấn đề chung của cả ERC-721 và ERC-20 là giới hạn triển khai hợp đồng thông minh riêng biệt cho từng loại mã thông báo riêng lẻ. Điều này sinh ra vô số dữ liệu lặp lại trong cả hai mã thông báo ERC-20 và ERC-721, dẫn đến lãng phí năng lượng xử lý và không gian lưu trữ.

Tiêu chuẩn của token không thể thay thế ERC-1155 là giải pháp cho vấn đề trên. ERC-1155 cũng cho phép người dùng thực hiện nhiều tác vụ phức tạp khác trong một giao dịch, góp phần làm giảm tắc nghẽn trên chuỗi khối Ethereum. Trong tiêu chuẩn của ERC-1155, người dùng có thể thực hiện 100 - 200 chức năng trong các hoạt động như phê duyệt, chuyển nhượng, giao dịch. ERC-1155 cũng cho phép người dùng tạo cả mã thông báo có thể thay thế và không thể thay thế, điều không thể thực hiện được với ERC-20 (chỉ mã thông báo có thể thay thế) và ERC-721 (chỉ mã thông báo không thể thay thế).

Tiềm năng của NFT

Khi các ứng dụng thực tế hơn của công nghệ chuỗi khối xuất hiện, chuỗi khối trở thành luồng chính thì người dùng có thể mong đợi nhiều hơn trong việc mã hóa tài sản kỹ thuật số cũng như tài sản hữu hình của họ trên chuỗi khối. Để làm được điều này, họ cần NFT.

NFT đem đến nhiều ứng dụng trong ngành công nghiệp trò chơi, cấp phép phần mềm và lưu giữ tài sản. Tương tự, NFT có thể được sử dụng để xác nhận danh tính và thậm chí cả quyền sở hữu tài sản.

NFT cũng có thể sử dụng trong ngành tài chính để token hóa các tài sản truyền thống như kim loại quý, cổ phiếu hoặc trái phiếu. Nó phụ thuộc vào sự di chuyển của những tài sản có giá trị cao này sang chuỗi khối trong tương lai. NFT cũng có thể trở thành một cách an toàn để lưu giữ thông tin học tập, giấy khai sinh, danh tính.