Trí tuệ nhân tạo lần đầu được nhắc đến vào năm 1956 tại một hội thảo tại Đại học Dartmouth (Mỹ). Đến giữa những thập niên 1960, Bộ Quốc phòng Mỹ bắt đầu tài trợ nghiên cứu AI và các phòng thí nghiệm về công nghệ này được mở trên khắp thế giới. Từ đó đến nay, nhất là khi ChatGPT được ra mắt vào năm ngoái, các ông lớn công nghệ và chính phủ các nước đã đẩy mạnh cuộc chạy đua AI. Chính vì vậy, ngày càng có nhiều chuyên gia cảnh báo hiểm họa mà công nghệ này có thể gây ra cho nhân loại, thậm chí kêu gọi ngừng phát triển AI. Tuy nhiên, không phải ai cũng có suy nghĩ như vậy.

Điển hình cho sự trái ngược này là 2 chuyên gia đã có những nghiên cứu đột phá, được ví như những "bố già" của lĩnh vực AI, Jürgen Schmidhube và Geoffrey Hinton.

Jürgen Schmidhube: "Không nên ngăn chặn sự phát triển AI"

Nhà khoa học máy tính người Đức Jürgen Schmidhube nổi tiếng trong giới công nghệ với công trình mạng lưới thần kinh nhân tạo (neural networks). Đây chính là cơ sở để tạo ra các mô hình xử lý ngôn ngữ như Google Dịch, trợ lý ảo Siri của Apple hay các chatbot AI,... Hiện, ông đang giữ chức giám đốc khoa học của Viện nghiên cứu trí tuệ nhân tạo Dalle Molle ở Thụy Sĩ.

Là một chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực AI, từng được tờ New York Times ví như cha đẻ AI vào năm 2016, Jürgen Schmidhube cho rằng nhân loại không thể tránh khỏi sự phát triển AI. Đồng thời, ông đưa ra lời khuyên là nên học cách đón nhận công nghệ này.

Schmidhube nhận định không một ai có thể ngăn chặn sự phát triển của AI, các chính phủ, công ty lớn và trường đại học thi nhau nghiên cứu, ứng dụng nó, nghĩa là đang có một cuộc chạy đua quy mô vô cùng lớn trong ngành. “Chúng ta không nên ngăn chặn AI phát triển. Khám phá, nghiên cứu tiềm năng của công nghệ này vốn là để cải thiện cuộc sống của con người trở nên hiện đại, tốt đẹp và đơn giản hơn”, ông nói.

Geoffrey Hinton: “AI rất nguy hiểm, hãy dừng phát triển”

Cùng là những chuyên gia đầu ngành, TS. Geoffrey Hinton lại có quan điểm trái ngược hoàn toàn nhà khoa học Jürgen Schmidhube. Tương tự Schmidhube, Hinton được chú ý nhiều trong giới nhờ công trình mạng lưới thần kinh nhân tạo. Năm 2017, ông trở thành đồng sáng lập kiêm cố vấn cho Viện Vector ở Toronto, Canada. Năm 2018, Hinton nhận được giải thưởng danh giá Turning cho công trình “deep learning” (học sâu). Đây là một chức năng khác của AI, được xây dựng dựa trên mạng lưới thần kinh nhân tạo.

Trong suốt 10 năm từ 2013 đến tháng 5/2023, Geoffrey Hinton đã cống hiến hết mình cho Google và rời công ty khi nhận thấy nhiều rủi ro từ việc phát triển AI. Ông cho rằng, “gã khổng lồ Google” đang bị cuốn theo cuộc chạy đua công nghệ và lợi ích kinh tế. Bên cạnh đó, Hinton đưa ra cảnh báo, AI có thể thông minh hơn con người trong tương lai, nó sẽ bị lợi dụng bởi kẻ xấu, gồm cả giới tài phiệt và những chính trị gia độc tài. Điều này sẽ dẫn đến đến cuộc chạy đua vũ trang, khiến AI sớm được sử dụng trong hệ thống vũ khí tự động sát thương (LAWS). Còn Jürgen Schmidhube lại nghĩ những quan ngại này không cần thiết.

Xem thêm: 'Bố già AI' từ chức Google, cảnh báo hiểm họa của AI

Schmidhube tin rằng năm 2050 chính là thời điểm trí thông minh của AI vượt xa nhân loại nhưng công nghệ này sẽ coi con người vô hại như những con kiến. Dù vậy, con người vẫn tiếp tục được hưởng những lợi ích mà AI đem lại. Với những quan điểm này, Schmidhube nhận về rất nhiều chỉ trích và cho rằng suy nghĩ có phần lạc quan này của ông là vô căn cứ, thậm chí là phản khoa học.

Giới tinh anh công nghệ nghĩ sao về AI?

Giữa tháng 1, nhà sáng lập Microsoft, tỷ phú Bill Gates đã nhận định Web3 và Metaverse không đủ tiềm năng để thay đổi thế giới công nghệ như Ai trước làn sóng sử dụng ChatGPT. Ông cho biết: “AI là thứ gì đó khiến bất cứ cá nhân hay tổ chức nào cũng phải chú ý. Nó vượt bậc tới mức có thể tạo ra cuộc cách mạng công nghệ tiếp theo cho nhân loại. Web3 hay Metaverse không thể làm được điều này”. Sau đó không lâu, Bill Gates bị tỷ phú số 1 thế giới, Elon Musk chê không am hiểu về AI.

Hôm 16/3, chính CEO OpenAI, Sam Altman lại tỏ ra lo sợ về siêu AI, ChatGPT. Ông cho rằng AI không khác gì một con cá lớn và đồng cảm với những người sợ nó. Sam không phủ nhận về những lợi ích mà công nghệ này mang lại. Tuy nhiên, ông lo lắng nó sẽ đem đến những thông tin không chính xác, nhận định sai tình hình kinh tế hoặc mang lại bất cứ thứ gì đó xa hơn cả suy nghĩ và sự chuẩn bị của con người.

Xem thêm: AI là nỗi sợ của Elon Musk và giới công nghệ

Ngày 29/3, hãng Reuters đưa tin, Future of Life Institute (viết tắt: FLI - Viện Tương lai Sự sống) đã gửi đi một lá thư kêu gọi các nhà lãnh đạo và chuyên gia trong công nghệ tạm dừng cuộc đua phát triển AI. Cố vấn của FLI, tỷ phú Elon Musk cùng hơn 2.600 tinh anh trong giới đã ký vào đó, phải kể đến như: đồng sáng lập Apple, Steve Wozniak; CEO công ty AI Stability, Emad Mostaque cùng nhiều nhà nghiên cứu của tập đoàn Alphabets,...