Blockchain là gì?
Blockchain (tạm dịch là chuỗi khối) là một cơ sở dữ liệu phi tập trung lưu trữ thông tin trong các khối (block) được liên kết với nhau bằng mã hóa và mở rộng thành một chuỗi (chain) theo thời gian. Mỗi khối trong chuỗi khối được liên kết với khối trước đó, chứa thông tin về thời điểm khối đó được tạo với mã thời gian và dữ liệu giao dịch.
Nói một cách dễ hiểu, Blockchain được xem như một sổ cái điện tử có thể sử dụng trên nhiều máy tính khác nhau và lưu trữ tất cả thông tin giao dịch. Đặc biệt, công nghệ Blockchain đảm bảo rằng thông tin này sẽ không thể bị thay đổi dưới bất kỳ hình thức nào.
Tất cả thông tin được lưu trữ trong sổ cái này được xác minh bởi tất cả các máy tính được kết nối trong một mạng chung. Không máy nào có thể thay đổi, ghi đè hoặc xóa dữ liệu trong sổ cái này.
Cách thức hoạt động của Blockchain là gì?
Mục đích của Blockchain là ghi lại và phân phối các thông tin kỹ thuật số, nhưng không phải để thao túng nó. Bằng cách này, Blockchain là cơ sở cho các sổ cái hoặc sổ đăng ký hồ sơ “bất biến”, không thể sửa đổi, xóa hoặc hủy các giao dịch. Đây là lý do tại sao công nghệ này còn được gọi là công nghệ sổ cái phân tán (DLT).
Nhiều người thắc mắc về ứng dụng phổ biến nhất của công nghệ Blockchain là gì? Câu trả lời đó chính là Bitcoin (tiền điện tử). Bitcoin là một đơn vị tiền tệ kỹ thuật số với mã BTC, cũng giống như đô la Mỹ, nó không có giá trị, nó chỉ có giá trị khi có một cộng đồng chấp nhận sử dụng nó như một đơn vị giao dịch hàng hóa và dịch vụ.
Để theo dõi lượng Bitcoin mà mỗi người có trong các tài khoản cụ thể và các giao dịch bắt nguồn từ chúng thì cần phải có sổ kế toán. Trong trường hợp này, Blockchain chính là một "cuốn sổ kế toán điện tử". Đây thực sự là một tệp kỹ thuật số có khả năng theo dõi tất cả các giao dịch Bitcoin.
Tệp kế toán này không được lưu trữ trên máy chủ trung tâm như trong ngân hàng hoặc trung tâm dữ liệu, nhưng được phân phối trên toàn thế giới thông qua một mạng lưới máy tính có cùng chức năng. Máy tính sẽ lưu trữ dữ liệu và thực hiện các phép tính. Mỗi máy tính lại đại diện cho một "nút" của mạng Blockchain và mỗi nút có một bản sao của tệp này.
Hiện nay, việc sử dụng Blockchain đã trở nên phổ biến hơn thông qua việc tạo ra nhiều loại tiền điện tử khác nhau. Ví dụ như các ứng dụng tài chính phi tập trung (DeFi), mã thông báo không thể thay thế (NFT) và hợp đồng thông minh.
Công nghệ Blockchain có những loại nào?
Hệ thống Blockchain được chia thành 3 loại chính. Cụ thể như sau:
-
Public: Mọi người đều có quyền đọc và ghi dữ liệu trên ứng dụng Blockchain. Quá trình xác thực giao dịch này yêu cầu cần có nhiều nút tham gia. Do đó, việc tấn công vào hệ thống Blockchain đòi hỏi chi phí cực kỳ lớn và thực sự không mấy khả thi. Ví dụ: Bitcoin, Ethereum,…
-
Private: Người dùng chỉ có thể đọc mà không thể ghi hay chỉnh sửa dữ liệu vì dữ liệu đó thuộc về bên thứ ba hoàn toàn đáng tin cậy. Bởi vì nó là một Blockchain riêng tư, thời gian xác nhận giao dịch khá nhanh do chỉ cần một số lượng nhỏ thiết bị tham gia xác thực giao dịch. Ví dụ: Ripple là một dạng Blockchain riêng tư, hệ thống này cho phép mức gian lận là 20% và chỉ cần 80% còn lại hoạt động ổn định là đạt.
-
Permissioned (hay còn gọi là Consortium): Một hình thức riêng tư nhưng bổ sung thêm một số tính năng khác. Hay nói cách khác, đây là sự kết hợp giữa công khai và riêng tư.
Blockchain được sử dụng như thế nào?
Trên thực tế, công nghệ Blockchain được sử dụng cho rất nhiều mục đích khác nhau, từ cung cấp dịch vụ tài chính đến quản lý hệ thống bỏ phiếu. Đây là những cách sử dụng phổ biến nhất của Blockchain:
4.1. Tiền điện tử
Các Blockchain được sử dụng phổ biến nhất hiện là tiền điện tử như Bitcoin hoặc Ethereum. Khi mọi người mua, giao dịch hoặc chi tiêu tiền điện tử, các giao dịch sẽ được ghi lại trên một chuỗi khối. Càng nhiều người sử dụng tiền điện tử, Blockchain càng trở nên phổ biến hơn.
4.2. Ngân hàng
Ngoài tiền điện tử, Blockchain còn được sử dụng để xử lý các giao dịch bằng các loại tiền tệ như USD và EUR. Công nghệ này giúp việc gửi tiền ngân hàng hay xác minh các giao dịch nhanh hơn so với giờ làm việc bình thường.
4.3. Chuyển giao tài sản
Blockchain cũng có thể được sử dụng để đăng ký và chuyển quyền sở hữu các tài sản khác nhau. Công nghệ này ngày nay rất phổ biến với các tài sản kỹ thuật số như NFT - một đại diện của nghệ thuật kỹ thuật số và xây dựng video.
4.4. Hợp đồng thông minh
Một ứng dụng khác của công nghệ Blockchain là các “hợp đồng thông minh” (hợp đồng tự thực hiện). Các hợp đồng kỹ thuật số này sẽ tự động được phát hành sau khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện.
4.5. Giám sát chuỗi cung ứng
Chuỗi cung ứng chứa lượng lớn thông tin, đặc biệt là khi hàng hóa được vận chuyển từ nơi này đến nơi khác, tại nhiều quốc gia trên thế giới. Việc lưu trữ thông tin này trên chuỗi khối giúp việc quay lại và giám sát chuỗi cung ứng trở nên dễ dàng hơn.
4.6. Bỏ phiếu
Các chuyên gia đang cố gắng sử dụng công nghệ Blockchain để ngăn chặn hành vi gian lận trong việc bỏ phiếu. Về lý thuyết, bỏ phiếu Blockchain sẽ cho phép bất kỳ ai bỏ phiếu mà không thể bị thao túng.
Ưu điểm của công nghệ Blockchain là gì?
-
Tăng độ chính xác của giao dịch: Do một giao dịch Blockchain cần được xác minh bởi nhiều nút nên điều này có thể giảm thiểu sai sót nhất có thể.
-
Không có bên trung gian: Blockchain cho phép hai bên tham gia giao dịch xác nhận và hoàn thành điều gì đó mà không cần phải làm việc với bên thứ ba. Điều này giúp tiết kiệm thời gian cũng như chi phí thanh toán cho một bên trung gian khác.
-
Bảo mật bổ sung: Về lý thuyết, một mạng phi tập trung như Blockchain khiến cho hầu như không ai có thể thực hiện các giao dịch gian lận. Để tham gia vào các giao dịch giả mạo, họ sẽ phải hack tất cả các nút và thay đổi tất cả dữ liệu trong sổ cái.
-
Chuyển tiền hiệu quả hơn: Nhờ có công nghệ Blockchain hoạt động gần như toàn thời gian, mà mọi người đều có thể thực hiện chuyển khoản tài chính và tài sản hiệu quả hơn, đặc biệt là trên phạm vi quốc tế. Bạn không phải đợi nhiều ngày để ngân hàng hoặc cơ quan chính phủ xác nhận mọi thứ theo cách thủ công thông thường.
