Ethereum là một nền tảng smart contract đã ra đời từ rất lâu, rất nhiều những Dapps đã được xây dựng trên nền tảng Blockchain này, tuy nhiên vì số lượng giao thức lẫn người dùng trên nền tảng này quá nhiều nên Ethereum thường xuyên phải đối mặt với vấn đề tắc nghẽn mạng lưới gây nhiều khó khăn đối với người dùng lẫn nhà phát triển. Hiện tại các giao dịch trên ethereum đang diễn ra khá chậm, ở thời điểm mạng lưới bị tắc nghẽn nghiêm trọng, chi phí cho mỗi giao dịch có thể lên đến gần 100 USD.
Chính những vấn đề trên đã tạo tiền đề cho các Layer 2 phát triển nhằm khắc phục các vấn đề còn tồn đọng ở Layer 1 như ngày hôm nay. Vì Ethereum vẫn đang là một nền tảng Layer 1 hàng đầu hiện nay, nên các sản phẩm hoặc giải pháp xoay quanh Ethereum vẫn nhận được rất nhiều sự chú ý và có tiềm năng tăng trưởng lớn.
Layer 2 là gì?
Layer 2 là tên gọi chung cho các giải pháp giải quyết vấn đề của Layer 1 tức là Layer gốc, Layer 2 sẽ giúp chia sẻ một phần gánh nặng của Layer 1, đưa việc xử lý giao dịch vào trong một Blockchain khác, lúc này Blockchain Layer 2 sẽ xử lý giao dịch và báo cáo lại cho Layer 1 để hoàn thiện kết quả, điều này không những giúp cho Layer 1 trở nên ít quá tải mà còn củng cố thêm khả năng mở rộng của nền tảng đó.
Layer 2 có đặc điểm gì quan trọng?
- Thứ nhất: Layer 2 sẽ có cùng cơ chế đồng thuận với Layer 1.
- Thứ hai: Các giao dịch được diễn ra trên Layer 2 sẽ được xác nhận và đảm bảo bởi Validator trên mạng lưới của Layer 1.
- Thứ ba: Bảo mật của Layer 2 sẽ được đảm bảo bởi Layer 1, nếu Layer 2 đó xây dựng trên Ethereum thì sẽ kế thừa toàn bộ tính bảo mật của Ethereum.
Layer 2 có những giải pháp nào để mở rộng mạng lưới?
Layer 2 là một lĩnh vực rất rộng cùng với nhiều giải pháp khác nhau như State Channel, Plasma, Rollups. Trong đó Rollups được đánh giá là giải pháp tốt nhất hiện nay bởi các quỹ đầu tư và giới chuyên gia trong đó có cả “Vitalik Buterin cha đẻ của Ethereum”. Rollups sẽ giúp thực hiện các giao dịch bên ngoài Blockchain Layer 1 và gửi lại dữ liệu của các giao dịch vào Layer gốc, vì đặc tính của Layer 2 là kế thừa toàn bộ tính bảo mật của Layer 1, nên điều này có thể duy trì bảo mật cho Rollups một cách tốt nhất. Rollups được chia thành hai loại khác nhau.
- Optimistic Rollups: Với các dự án Layer 2 quen thuộc như Arbitrum, Optimism, Metis Boba Network.
- Zero-Knowledge Rollups (hay còn được gọi là (Zk-Rollups): được đánh giá là một giải pháp mở rộng rất tiềm năng và hiệu quả hơn so với Optimistic Rollups.
Tuy nhiên các sản phẩm áp dụng công nghệ này ở trong quá trình phát triển. Ở thời điểm hiện tại, Rollups có một số tập đoàn lớn tập trung và phát triển Zk-Rollups tiêu biểu như MatterLabs, Zksync, Starkware và Starknet. Starkware cũng là công ty có phần phát triển các sản phẩm đình đám trên thị trường Crypto hiện nay như DYDX, Immutablex, Sorare,
Trong bảng bên dưới, chúng ta có thể thấy được vấn đề còn tồn tại ở Zk-Rollups đó là giải pháp này vẫn chưa hỗ trợ tương thích với EVM và đây là lý do tại sao các giải pháp Optimistic Rollups lại được các nhà đầu tư quan tâm nhiều hơn và đang dẫn đầu trong mạng lưới Layer 2.
| State Channel | Plasma | Optimistic Rollups | ZK-Rollup | |
| Độ bảo mật | Kém | Kém | Cao | Cao |
| Thời gian rút tài sản | Tức thời | Tức thời | 1 tuần | 1-10 phút |
| Hỗ trợ Smartcontracts | Hạn chế | Hạn chế | Có | Có |
| Tương thích EVM | Không | Không | Có | Hiện tại chưa |
Vấn đề còn tồn tại ở ZK-Rollup
Nếu trong tương lai, những công ty như MatterLabs, Starkware có thể khắc phục được nhược điểm còn tồn đọng này và đưa vào trong sản phẩm của mình thì họ sẽ tạo được ra những sản phẩm Layer 2 tốt hơn rất nhiều so với Optimistic Rollups. Layer 2 không phải mới xuất hiện trong thời gian gần đây, nhưng Layer 2 vẫn là một lĩnh vực còn rất nhiều tiềm năng để các dự án Crypto trong tương lai khai thác và cũng là cơ hội để các nhà đầu tư tìm kiếm phương án đầu tư trong mạng lưới Layer 2 này.
