Thông tin Zero-Knowledge Proof đang chạy trên Bitcoin nhận được mối quan tâm lớn từ cộng đồng tiền điện tử. Tổ chức phi lợi nhuận có tên là Hiệp hội ZeroSync, có trụ sở tại Zug (Thụy Sĩ) đã khởi xướng sáng kiến này. Theo đó, công nghệ ZKP giúp người dùng xác thực thông tin và kiểm soát lịch sử giao dịch mà không cần tải xuống toàn bộ chuỗi khối hay thông qua bên thứ ba.
Nhà đồng sáng lập ZeroSync, Robin Linus cho biết, dự án vẫn còn đang trong giai đoạn nguyên mẫu và mục đích của công ty là cho phép người dùng tải xuống một megabyte, tương đương với 500 gigabyte. Về cơ bản, ZK giúp người dùng chủ động xác nhận danh tính mà không lo sợ thông tin cá nhân bị rò rỉ ra bên ngoài.
Cùng hợp tác trong dự án lần này với ZeroSync là Công ty công nghệ StarkWare, chuyên triển khai công nghệ ZK. Đồng sáng lập StarkWare, Eli Ben-Sasson đã bắt đầu nghiên cứu về ZK từ năm 2001. ZKP (zero-knowledge Proof) có hai phiên bản hấp dẫn nhất hiện nay là ZK-STARK và ZK-SNARK, trong đó ZK-STARK có khả năng mở rộng và hoạt động hiệu quả hơn. Ban đầu, ZK-STARK được triển khai độc quyền trên Ethereum và việc đưa phiên bản này tích hợp vào Bitcoin là một ý tưởng hợp lý, theo Uri Kolodny, Giám đốc điều hành và đồng sáng lập của StarkWare nhận định.
Với phiên bản đầu tiên này, ZeroSync sử dụng ngôn ngữ lập trình Cairo của StarkWare. ZeroSync hiện đang phát triển công cụ phát triển phần mềm (SDK) nhằm giúp các nhà phát triển Bitcoin dễ dàng truy cập vào ZKP, cho phép tạo bằng chứng hợp lệ tùy chỉnh tùy thuộc vào từng trường hợp sử dụng.
Phần mềm SDK cũng cho phép tải xuống khối ban đầu (IBD) nhanh chóng và triển khai sự đồng thuận bằng chứng Bitcoin đầy đủ đầu tiên. Zerozync cho hay, ngoài sử dụng để đồng bộ hóa một nút (node), ứng dụng mới của công ty còn cho phép người dùng tùy ý thay đổi mã đối với phần mềm Bitcoin Core.
Ngoài ra, công nghệ mới của ZeroSync có thể dùng để nén lịch sử giao dịch của các giao thức như Taro, một giao thức phát hành stablecoin trên Lightning Network của Bitcoin.
Tương tự, Polygon ra mắt zkEVM trên mạng chính Beta. Cụ thể, Polygon zkEVM là giải pháp mở rộng dưới dạng ZKP, cho phép người dùng chứng minh một kiến thức nào đó mà không cần cung cấp thông tin cá nhân. Nó cũng gia tăng khả năng mở rộng và tốc độ chuỗi khối, bằng cách cho phép người dùng thực hiện các tính toán ngoài chuỗi, xác minh nhiều bằng chứng cùng một lúc cũng như lưu trữ, truy xuất dữ liệu hiệu quả.
Bằng cơ chế Zk-Rollup, Layer2 này sẽ thực hiện các tính toán ngoài chuỗi (off-chain), nhằm tăng tốc độ xử lý và giảm chi phí cho mỗi giao dịch. Đồng thời, giải pháp Polygon vẫn sẽ thừa hưởng tính năng bảo mật của Ethereum.
Ngoài ra, zkEVM được thiết kế để cải thiện khả năng mở rộng của Ethereum, cho phép giao dịch nhanh hơn và hiệu quả hơn với mức phí thấp hơn cho các nhà phát triển và người dùng tính năng mới của giao thức. Nhằm giải quyết những rủi ro tiềm ẩn này, Polygon Labs đã phác thảo các biện pháp bảo mật nghiêm ngặt, bao gồm việc thành lập một hội đồng bảo mật tạm thời, chịu trách nhiệm giám sát an ninh mạng và giải quyết mọi vấn đề.
